Warto nadmienić kilka słów o samej dziurze na trzech kopcach, bowiem jest ona obiektem - ewenementem, całych Beskidów. Jaskinia ma długość 925 m, choć niektóre źródła (źródło) przekazują, że ma ona 1254 metry długości. Jaka by nie egzystowała prawda, jest to jedna z najdłuższych jaskiń w polskich Karpatach fliszowych. Była ona utworzona w piaskowcach warstw godulskich, jest to jaskinia osuwiskowa o najwybitniej rozbudowanej odmianie tego rodzaju. Według dociekań W. Pujdy rozwój jaskini przebiegał w czterech etapach: "Część korytarzy tworzy zsuw, część rotacja w płaszczyźnie poziomej. Niekiedy bloki poddają się odkształceniom i ześlizgom w różnorakich kierunkach. Stąd też zaznacza się rozdział na piętra z siecią poprzecznych, bocznych, korytarzy co powoduje, że jaskinia ma postać labiryntu." Jaskinia była zidentyfikowana w roku 1946 przez A Jasiewicza. Deniwelacja jaskini wynosi 32,6 (-28,+4,6) m, a sam otwór wejściowy mieści się na wysokości 950 m n.p.m. Temperatura w środku podtrzymuje się na poziome 6 stopni Celsjusza.

Odziani w kaski, rękawiczki, czołówki, ciuchy "robocze" z potężnym poruszeniem i, coraz więcej udzielającą się, fascynacją podziemnego świata idziemy w dół studni wyznaczającej otwór wejściowy jaskini. Niestety brak mapy wywołał, że de facto w dalszym ciągu czuliśmy się eksploratorami, jednak z przeciwległej strony towarzyszyła temu wielka doza niepewności. Z dna studni wiedziemy pierwsze kroki korytarzem w kierunku SW w stronę Sali Przedpokój. Jednakże na dzień dobry niezbędne w tym miejscu jest czołganie. Znajduje się tutaj niewielka studnia wiodąca do nadmienionej Sali Przedpokój. Postanawiamy obadać drugi korytarz, który doprowadzi nas do Studni z Zaciskiem. W tym momencie rozgrywam natychmiastową utarczkę z czymś co można śmiało określić lękiem. Zacisk jest wąski, jeszcze kilka lat temu, bez wątpienia nie przedstawiałoby to większych problemów ;) Studnia z Zaciskiem ma około 6 metrów długości. Schodząc do dna dochodzimy do Sali z Obeliskiem inaczej zwanej Salą Zbójców. Wyraźna Przestrzeń z dużym obeliskiem o wymiarach : wysokość około 3m, szerokość 1,8m, długości 6m. Jeden z korytarzy doprowadza nas do Sali zwanej Jadalnią. Heniek poszedł jeszcze dalej, dochodząc bodajże do Wysokiej Komory, jednak w tym rejonie zaprzestaliśmy naczelną przygodę z Jaskinią na Trzech Kopcach. Jaskinia posiada bardzo wiele scalonych ze sobą korytarzy, alternatywa zabłądzenia oceniam na dosyć wielką, w szczególności zakładając wysoką dawkę emocji, które udzielają się podczas eksploracji jaskini. Tak skończyła się nasza pierwsza, nie ostatnia, ekspedycja do jaskini na Trzech Kopcach.